Zal de Rabobank meer vriendjes worden met Watson dan met haar eigen personeel?
Is het ethisch om mensen te vervangen voor apparaten, machines, AI en robots?

Het zal niemand ontgaan zijn dat de kranten- en website-koppen de laatste tijd vol staan met kreten als:

Vorige week schreef ik dit blog met de video “Human Need Not Apply”. Hierin wordt in een razend tempo de stand der techniek gepresenteerd. Je zou zomaar ongerust kunnen worden van het beeld dat hier neergezet wordt. Werd eerst onze spierkracht vervangen door mechanische spieren zo wordt nu onze denkkracht vervangen door mechanische hersenen. Voor iedereen die denkt; Dat zal! heb ik een klein gedeelte uit de video geknipt om je kennis te laten maken met Watson:

Dus Watson is geen sciencefiction. Hij – zeg ik nou hij tegen een computer? – is gewoon hard aan het werk voor ons. Durf jij het straks aan om naar een dokter te gaan die geen gebruik maakt van Watson? Ik niet. Wij hebben nog de luxe dat die dokters redelijk binnen handbereik zijn. Maar in vele landen moet je daar soms nog uren voor lopen of rijden. Ook daar is Watson een oplossing voor, want hij is binnenkort ook in de cloud beschikbaar

Nu de ethische kwestie. Als er robots of AI zijn die een taak beter kunnen uitvoeren dan een mens mogen we dat ten koste laten gaan van de werkgelegenheid? Jouw of mijn mening doen er eigenlijk niet toe. Want het is een retorische vraag. Het gebeurt namelijk al in het kapitalistische systeem.

Foxconn, de fabrikant die de smartphone in je broekzak assembleert, gaat al zijn 1,2 miljoen medewerkers vervangen voor robots. De eerste 20.000 zijn al geleverd.

Dichterbij huis zitten in 2016 50.000 werknemers uit de financiëlesector thuis op de bank. Een aantal zo groot als de Stad Alphen aan de Rijn en dit is nog maar een begin. De Rabobank schroomt niet om hieraan mee te doen. In 2014 en 2015 neemt de Rabobank afscheid van 8000 Rabo-medewerkers.

Er is geen economische wet of regel die bepaalt dat betere technologie zorgt voor meer of betere banen voor mensen. Moet je als werkgever een ethische afweging maken? Volgens de Rabobank wel. Luister maar naar wat Maarten Korz van de Rabobank zegt in onderstaand fragment uit een interview met Fast Moving Target.

In dit fragment zegt hij dat ze Watson zeer interessant vinden voor moeilijke taken. maar daar kleeft volgens Maarten wel een ethische kwestie aan. “Wil je als persoonlijke bank wel afdelingen vervangen door Watson?” Waarom zou de Rabobank nu wel rekening houden met hun personele bezetting als Watson bij hen op de werkvloer komt? Watson kan de taken beter uitvoeren dan mensen. Watson is goedkoper dan mensen. Simpele keus voor de Rabobank gezien de eerdere keuzes die ze gemaakt hebben. Dus een retorische vraag lijkt mij.

Innovatie gaat altijd door zonder jou! Ethisch zal dat wellicht knellen maar wen er alvast maar aan.