“Over 5 jaar zal elke beslissing, op aarde, worden ondersteund met Artificial Intelligence”. Deze uitspraak, van topvrouw, president en IBM CEO, Ginni Rometty, is al een jaar oud maar klinkt voor velen nog steeds als zeer onwaarschijnlijk.
Categorie: Columns
Het zal allemaal zo’n vaart niet lopen
Sinds begin 2017 schrijft Fountainheads’ Wim van Rooijen voor het ondernemersmagazine Ondernamen een column die in alle edities (Amersfoort, Heuvelrug, Lekstroom, Lopikerwaard, Utrecht, Woerden) van het blad in de provincie Utrecht verschijnt. OnderNamen is een regionaal ondernemersplatform dat zich voornamelijk richt op MKB ondernemers.
Tot nu toe hebben we ze nooit geplaatst op onze eigen website. Maar veel van de columns hebben nog niets aan geldigheid en waarde ingeboet en verloren. Tijd dus om ze ook hier (alsnog) te delen en vanaf nu de nieuwste columns ook direct op onze eigen website te plaatsen.
Het zal allemaal zo’n vaart niet lopen
Veel ondernemers overschatten wat ze zelf binnen één jaar kunnen veranderen maar onderschatten wat er binnen 5-10 jaar verandert.
Verandering is de enige constante factor. Het was er gisteren, het is er vandaag en het zal er morgen zijn. Maak je als ondernemer genoeg gebruik van de continu veranderende wereld of laat je jezelf verassen door wat er om je heen gebeurt? Wat is de reden voor de soms langzame acceptatie en implementatie van nieuwe mogelijkheden?
Vaak hoor je mensen denken of zelfs zeggen: “het gaat allemaal niet zo snel”, of “onze propositie is zo uniek dat het effect van nieuwe technologie of ander maatschappelijk gedrag niet zo’n impact zal hebben op ons verdienmodel”. En als het zover is haken we wel snel in. Zo is dat ‘altijd’ al (goed) gegaan.
Een andere reden waarom de effecten van nieuwe technologie minder snel meet- en zichtbaar zijn is omdat de nieuwe mogelijkheden in eerste instantie als substituut voor een bestaand onderdeel in de waardeketen wordt gebruikt. Zo verving de elektromotor de stoommachine zonder dat het productieproces wezenlijk werd aangepast. De machines die het meeste vermogen nodig hadden stonden in de productiehal het dichtst bij de centrale krachtbron. Andere delen van het proces die minder afhankelijk waren van de werking van de elektromotor stonden verderop in de fabriekshal.
Pas toen de workflow in fabrieken het uitgangspunt werd voor het inrichten van het productieproces, en de decentrale toepassing van elektromotoren werd benut verhoogde de productiviteit met 10-tallen procenten en werd de potentie van de nieuwe technologie ten volle benut.
Echte kansen worden vaak benut door ondernemers die mentaal én fysiek op tijd afscheid kunnen nemen van bestaande methodes, processen en (bedrijfs)middelen. Ze pakken op tijd een schoon A4-tje om de keten die nodig is om waarde toe te voegen volledig opnieuw te ontwerpen met de nieuwe beschikbare mogelijkheden.
We kunnen ons vandaag maar moeilijk voorstellen dat zelfrijdende auto’s de komende 5 jaar een belangrijke rol gaan spelen binnen mobiliteit. Zo konden we in 1997, pas 20 jaar geleden, ons niet voorstellen wat de impact van Internet zou kunnen zijn. We waren onder de indruk dat we een e-mail konden versturen maar dat deze technologie het totale economische model zou gaan veranderen was toen ondenkbaar.
Leren we wel genoeg van de geschiedenis? Of maken we aan de vooravond van ingrijpende technologieën zoals De Blockchain en Kunstmatige Intelligentie dezelfde inschattingsfout als in het verleden? Wat betekent het als zelflerende computers taken van ons kunnen overnemen en die taken beter en sneller uitvoeren dan wijzelf? In welke mate dringt deze technologie nu al ongemerkt onze bedrijven binnen en welke effecten heeft dat?
Als je jezelf vergeet voor te bereiden, bereid je jezelf voor om te worden vergeten. Zelfs mensen die met hun neus bovenop de nieuwe ontwikkelingen staan worden vaak verrast door de ongekende exponentiele versnelling van de verandering.
Laat jij je (bedrijf) dat overkomen?
Zorg jij voor de juiste inschatting?
Ondernamen Lekstroom nr 3 sept 2017 Column Fountainheads
In welke business zit jij eigenlijk?
Sinds begin 2017 schrijft Fountainheads’ Wim van Rooijen voor het ondernemersmagazine Ondernamen een column die in alle edities (Amersfoort, Heuvelrug, Lekstroom, Lopikerwaard, Utrecht, Woerden) van het blad in de provincie Utrecht verschijnt. OnderNamen is een regionaal ondernemersplatform dat zich voornamelijk richt op MKB ondernemers.
Tot nu toe hebben we ze nooit geplaatst op onze eigen website. Maar veel van de columns hebben nog niets aan geldigheid en waarde ingeboet en verloren. Tijd dus om ze ook hier (alsnog) te delen en vanaf nu de nieuwste columns ook direct op onze eigen website te plaatsen.
In welke business zit jij eigenlijk?
De specerijenhandel heeft honderden jaren bestaan en creëerde geweldig veel welvaart. De eerste multinational de VOC en de Beurs in Amsterdam zijn iconen van onze geschiedenis. Miljoenen mensen over de hele wereld gebruikten specerijen. Niet alleen om smaak toe te voegen aan hun eten, maar vooral ook om eten te conserveren.
Aan de lucratieve handelsroutes kwam geen einde omdat kruiden en specerijen bijvoorbeeld dichter bij de afzetmarkten werd geproduceerd of werden vervangen door andere voedingsmiddelen. De handel werd in de 19eeeuw, binnen slechts 20 jaar, bijna volledig verstoord nadat de Amerikaan Frederic Tudor begon met het over de hele wereld verzenden van ijsblokken.
Mensen merkten al snel op dat ijs kon helpen om voedsel langer te bewaren. Tudor zelf had geen specifieke ‘anti-specerijenhandel-agenda’ maar zijn eenvoudige idee om wereldwijd natuurlijk ijs te verkopen verstoorde de specerijenhandel wel.
Bedrijven die actief waren in de specerijenhandel verkochten, achteraf bezien, dus eigenlijk geen specerijen maar langer houdbare en smaakvollere voedingsmiddelen! En Tudor verkocht geen ‘gebakken lucht’ maar conservering door koeling met behulp van bevroren water.
Waarom profiteert de gevestigde orde met uitstekende marktposities zo weinig van nieuwe inzichten, ideeën of technologische vernieuwing?
Als belangrijkste reden kan worden opgevoerd dat voor veel ondernemers niet duidelijk is in welke markt ze opereren. Het succes en het gemak waarmee in periodes van hoogconjunctuur de omzet wordt binnengehaald ontneemt ze het zicht op de werkelijke toegevoegde waarde voor hun klanten. De oogkleppen staan te strak afgesteld. Er wordt te weinig ’gegluurd bij de buren’ en er is te nauwelijks ruimte voor functieloze tijd waarin de echte existentiële vragen en antwoorden van de onderneming worden onderzocht.
En zo is het aantal koetsenbouwers dat het uiteindelijk tot autofabrikant heeft geschopt op één hand te tellen. Het fossiele brandstop tijdperk zal om dezelfde reden ook niet eindigen door een tekort aan olie maar omdat er betere, schonere en goedkopere alternatieven zijn.
Om bestaansvraagstukken te beantwoorden helpt het om op een hoger abstractieniveau naar de markt te kijken. Op het moment dat je bijvoorbeeld bedenkt dat je mobiliteit levert in plaats van auto’s verkoopt of energie in plaats van fossiele brandstoffen gaat er een wereld van nieuwe mogelijkheden open om de continuïteit van je bedrijf veilig te stellen.
De komende periode rondom de feestdagen leent zich uitstekend om eens serieus stil te staan waarom klanten op dit moment zo graag jou producten of diensten afnemen. Tijd ook om te bedenken of er alternatieven voor het invullen van die wensen of behoeften zijn op basis van bestaande of zich ontwikkelende trends of nieuwe technologische mogelijkheden.
Want als jij dat zelf niet doet is er altijd wel iemand anders die graag de comfortabele marktpositie van je onderneming overneemt.
Ook Frederic Tudor heeft het uiteindelijk niet volgehouden. Kunstmatig gemaakt ijs verving de natuurlijk geoogste variant. Ook hij vergat zich op tijd af te vragen wat nu echt belangrijk was voor zijn klant en welke technologische alternatieven er voorhanden waren.
De vraag voor jou is dus: In welke business zit jij eigenlijk?
Gluren bij de buren
Sinds begin 2017 schrijft Fountainheads’ Wim van Rooijen voor het ondernemersmagazine Ondernamen een column die in alle edities (Amersfoort, Heuvelrug, Lekstroom, Lopikerwaard, Utrecht, Woerden) van het blad in de provincie Utrecht verschijnt. OnderNamen is een regionaal ondernemersplatform dat zich voornamelijk richt op MKB ondernemers.
Tot nu toe hebben we ze nooit geplaatst op onze eigen website. Maar veel van de columns hebben nog niets aan geldigheid en waarde ingeboet en verloren. Tijd dus om ze ook hier (alsnog) te delen en vanaf nu de nieuwste columns ook direct op onze eigen website te plaatsen. Deze column is speciaal geschreven voor het Ondernamen Provinciaal Event: Opening Zakenseizoen 2017/2018 in Studio A12 in Bunnik en is alleen online verschenen. Tijdens
Gluren bij de buren
Veel ondernemers zijn met vakantie geweest. Weg van huis. Lekker genieten. Het hoofd even leeg maken. Je laten verwennen. Kijken naar andere culturen en invloeden. De batterij opladen. Het hele jaar door hebben veel mensen, met focus op de eigen onderneming, hard gewerkt om vervolgens deze weken volledig te ontspannen.
Wat we eigenlijk hebben gedaan is ‘Gluren bij de Buren’. Over de grens van het voor ons bekende kijken naar anderen en de omgeving waarin ze leven en ondernemen om inspiratie op te doen en nieuwe inzichten te krijgen. De mens heeft een onweerstaanbare drang om te verkennen en onderzoeken. Zo verrijkt de mens zich met kennis.
Over het algemeen genieten we er met volle teugen van. Vreemd eigenlijk dat de meeste ondernemers, zodra ze weer thuis zijn de magische kracht van deze ervaring volledig terzijde schuiven om zich vol overgave te storten op inmiddels opgelopen achterstanden en problemen die zich hebben opgestapeld.
Zou het niet beter zijn om zowel privé als zakelijk het onderzoekende en verkennende vakantiegedrag langer vast te houden? Om het te integreren in ons functioneren als mens en ondernemer?
Zouden we thuis ook bij andere culturen moeten ‘gluren’? Je laten verrassen en inspireren door andere gebruiken? Andere gewoontes? Andere beleving? Andere waarden? Andere oplossingen? Zou dat leiden tot meer wederzijds respect en verdraagzaamheid? Er is thuis veel meer te genieten als we elkaar niet direct weer in de bekende hokjes zouden plaatsen.
En zou het zakelijk ‘lonen’ om wat vaker over de schutting of over de grenzen van je eigen bedrijf te onderzoeken en bestuderen hoe andere markten en sectoren omgaan met bijvoorbeeld technologische mogelijkheden en snel veranderende maatschappelijke trends?
Veel ondernemers doen zichzelf en hun bedrijf te kort door na de vakantie de oogkleppen direct ‘veel te strak’ af te stellen. Ze ontnemen zichzelf en hun bedrijf het zicht om te leren van anderen en zich te laten inspireren door het onbekende.
Verleng je vakantiegedrag. Plan ruimte in je agenda om bewust naar anderen te kijken. Ga er op uit zonder doel. Verdwaal eens. Zoek mensen op die je nog niet kent. Spreek met bevriende ondernemers af om op bedrijfsbezoek te komen en stel vragen die zij zichzelf niet meer stellen? Ga met ondernemers uit verschillende sectoren eens naar beurzen of congressen van markten die ogenschijnlijk niets te maken hebben met activiteiten van je eigen bedrijf. Zoek bewust naar andere geluiden. Luister serieus naar andere meningen.
Alles wat anderen al hebben toegepast of geleerd hoef je zelf niet meer te ontdekken. Je kunt het net als tijdens je vakantie opsnuiven. In alle rust overdenken en daarna toepassen of gebruiken om je onderneming optimaal aan te passen aan de veranderende wereld om je heen.
Hou je vakantiegevoel dus wat langer vast en ga wat vaker ‘Gluren bij de Buren’.
Zorg jij zelf voor een beetje magie?
Sinds begin 2017 schrijft Fountainheads’ Wim van Rooijen voor het ondernemersmagazine Ondernamen een column die in alle edities (Amersfoort, Heuvelrug, Lekstroom, Lopikerwaard, Utrecht, Woerden) van het blad in de provincie Utrecht verschijnt. OnderNamen is een regionaal ondernemersplatform dat zich voornamelijk richt op MKB ondernemers.
Tot nu toe hebben we ze nooit geplaatst op onze eigen website. Maar veel van de columns hebben nog niets aan geldigheid en waarde ingeboet en verloren. Tijd dus om ze ook hier (alsnog) te delen en vanaf nu de nieuwste columns ook direct op onze eigen website te plaatsen.
Zorg jij zelf voor een beetje magie?
“Elke vergevorderde vorm van technologie kan niet worden onderscheiden van magie. Wat wij normaal vinden was magie voor onze voorouders. Wat morgen wordt bedacht en gemaakt is nu magie voor ons”. Deze uitspraak van SF-auteur Arthur C. Clark is in ons tijdgewricht wellicht toepasselijker dan toen die werd opgetekend uit de mond van de invloedrijke Britse sciencefictionschrijver, uitvinder en futuroloog Clark, die tot de grote drie van zijn generatie behoorde.
Clark had ter aanvulling nog de vraag kunnen stellen: “Kijk je wel voldoende om je heen en kijk je wel in de goede richting”. Iedereen heeft wel eens gehoord dat technologie op dit moment exponentieel groeit en dat maatschappelijke trends een ongekende snelheid kennen. Begrijpen we echter wat de echte betekenis en implicatie van deze groeiversnelling is?
In januari 2017 ‘vierden’ we met z’n allen de 10e verjaardag van de introductie van (het woord) de smartphone. Voor die tijd had niemand er nog van gehoord laat staan dat je er één in bezit had. In april van dit jaar was het pas 7 jaar geleden dat de iPad werd geïntroduceerd. Niemand kan zich vandaag nog een leven of onderneming voorstellen zonder dat deze gadgets daar een wezenlijk onderdeel van uitmaken. Het is volstrekt normaal dat ze er zijn en dat ze onlosmakelijk met ons zijn verbonden.
Als we naar het verleden kijken zien we de exponentiële groeicurve vaak als een nagenoeg lineaire lijn. De groei van 0,001 naar 0,002 en daarna 0,004 is voor het blote oog nauwelijks als exponentieel waarneembaar. Maar zodra we ons omdraaien, naar de toekomst kijken en boven de 1 komen worden we vaak verrast door de steilheid en snelheid van het hockeystickeffect in dezelfde grafiek.
Veel ondernemers schrikken zich ‘een hoedje’ en blijven, als een door angst verstijfd konijn in de koplampen van de aanstormende auto kijken. Logisch nadenken om te begrijpen wat je opties zijn helpt dan niet meer. Je hebt een andere kijk op de werkelijkheid nodig. De veranderingssnelheid is namelijk nu al hoger dan het verandervermogen van individuen of organisaties.
Zelfs als je er bovenop zit kun je een ontwikkeling over het hoofd zien. Zo vertelde Sergey Brin, medeoprichter van Google, tijdens een interview op het World Economic Forum dat hij de kracht en ontwikkelingssnelheid van Artificial Intelligence totaal heeft onderschat. Hij stond er met zijn neus bovenop!
Wat is jouw positie op de groeicurve? Het maakt nogal een verschil of je vertrekpunt 2, 4 of 8 is. De grootste tekortkoming van veel ondernemers is het onvermogen om de exponentiele functie te begrijpen en omarmen. Laat jij je verrassen? Of kijk je al met exponentiële ogen naar de toekomst en de mogelijkheden van technologie en maatschappelijke ontwikkelingen?
Zorg jij zelf voor een beetje magie?
In het verleden behaalde resultaten ….
Sinds begin 2017 schrijft Fountainheads’ Wim van Rooijen voor het ondernemersmagazine Ondernamen een column die in alle edities (Amersfoort, Heuvelrug, Lekstroom, Lopikerwaard, Utrecht, Woerden) van het blad in de provincie Utrecht verschijnt. OnderNamen is een regionaal ondernemersplatform dat zich voornamelijk richt op MKB ondernemers.
Tot nu toe hebben we ze nooit geplaatst op onze eigen website. Maar veel van de columns hebben nog niets aan geldigheid en waarde ingeboet en verloren. Tijd dus om ze ook hier (alsnog) te delen en vanaf nu de nieuwste columns ook direct op onze eigen website te plaatsen.
In het verleden behaalde resultaten ….
De tijd vliegt. Het eerste kwartaal van 2017 ligt inmiddels al weer achter ons. Dat betekent dat het boekjaar 2017 er voor een kwart op zit. De seizoenen wisselen en iedereen maakt zich op om naar buiten te gaan. Het einde van een kwartaal luidt ook altijd het kwartaalcijfers seizoen in. Beursgenoteerde bedrijven komen naar buiten met de eerste resultaten en analisten storten zich op de cijferbrei om duiding te geven en het bestuur te beoordelen op de geleverde prestaties. Elke ondernemer wil graag weten waar die staat en beursgenoteerd of niet kwartaalcijfers zijn de eerste graadmeter hoe je bedrijf presteert.
Dit is voor veel directeuren en eigenaars het moment om de excelsheets met de jaarplannen weer af te stoffen om ze als meetlat te gebruiken. Begrotingen die vaak onder grote druk net voor de jaarwisseling tot stand zijn gekomen. Tevreden gingen we de feestdagen in met het idee dat de onderneming in 2017 een winstgroei zou laten zien van circa 5%. Hoe komt zo’n begroting vaak tot stand? Veel bedrijven extrapoleren in het verleden behaalde resultaten en ‘rammelen’ als een volleerd helderziende een beetje aan de cijfers uit de geschiedenisboekjes ook wel jaarverslagen genoemd.
Forecasten noemen ze dat met een mooi woord. Een woord en een methodiek waar een groot nadeel aan kleeft. Forecasten gaat immers uit van wat in het verleden haalbaar was en niet wat in de toekomst mogelijk is. Forecasten is een ‘speeltje uit het verleden’. Een achterhaalde manier om de toekomst te voorspellen en daarom verschillen de resultaten van het eerste kwartaal bij veel bedrijven van de in december haalbaar geachte doelstellingen.
De verklaring voor deze afwijking is dat Forecasting geen rekening houdt met de ongekende snelheid van technologische vooruitgang en de impact van maatschappelijke bewegingen die vrijwel direct van invloed zijn op het gedrag van klanten en markten.
Je zou eigenlijk als ondernemer niet moeten Forecasten maar Backcasten. Je stapt denkbeeldig in een tijdmachine en verplaatst jezelf naar bijvoorbeeld 2025. Daar aangekomen stap je uit en kijkt om je heen. Hoe ziet de wereld er dan uit? Hoe hebben we onze maatschappij ingericht? Hoe functioneert de economie? Welke trends en ontwikkelingen die in 2017 nog in de ‘kinderschoenen’ leken te staan zijn doorgebroken? En welke effecten hebben ze gehad?
En als je al deze en andere vragen hebt beantwoord komt natuurlijk onvermijdelijk het moment waarop je jezelf afvraagt welke rol jouw bedrijf (nog) speelt in die nieuwe omgeving. Welke markten bedien je. Van welke technologische ontwikkelingen en maatschappelijke trends heb jij gebruik gemaakt om je onderneming in de volgende (groei)fase te brengen?
Stop dus met Forecasten en start met Backcasten want in het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst